Cây bạch đàn đỏ | Loài cây vô cùng giá trị trong cuộc sống

Cây bạch đàn đỏ là loại cây trồng chủ yếu để lấy gỗ và làm cây bóng mát. Giống cây bạch đàn được nhiều người ưa chuộng bởi cây rất thích hợp để trồng thành rừng, trồng xen kẽ từ vùng đồng bằng đến cao nguyên.  Tuy nhiên với những người mới trồng bạch đàn thì không phải ai cũng hiểu biết hết về loài cây này. Cùng Gỗ Thông Phú Trang tìm hiểu trong bài viết sau.

Tìm hiểu các loại gỗ bạch đàn ở nước ta

Cây bạch đàn xuất xứ từ Úc và được đem hạt giống về Việt Nam. Đây là một loài cây lâm nghiệp và sống thích nghi với khí hậu Việt Nam. Chúng thường được tập trung và phân tán khắp trên lãnh thổ nước ta. Cây bạch đàn bắt đồng trồng tại miền Nam và có tên là khuynh diệp có lá hình lưỡi liềm. Nhiều người đã thắc mắc gỗ bạch đàn có tốt không và có thể dùng gỗ bạch đàn làm nhà. cây bạch đàn đỏ

Từ lúc loại cây này xuất hiện người dân còn ngờ ngợ về công dụng. Sau những lợi ích không ngờ thì cây bạch đàn bắt đầu được phổ biến trong cộng sống. Gỗ bạch đàn dùng làm nhà, cừ bạch đàn, cây chống cốt pha, gia cố nền đất yếu, đồ mỹ nghệ.

Có mấy loại gỗ bạch đàn?

Theo nghiên cứu hiện thì có khoảng hơn 700 loài gỗ bạch đàn khác nhau. Tuy nhiên ở nước ta hiện nay chỉ du nhập một số loài tiêu biểu.

• Bạch đàn đỏ: Có tên khoa học là Eucalyptus camaldulensis, chúng  thích hợp vùng đồng bằng.
• Bạch đàn trắng: Loài này có tên khoa học là Eu.alba, thích hợp với các vùng gần biển.
• Bạch đàn lá nhỏ: Còn được gọi là Eu. Tereticornis, thích hợp cho vùng đồi Thừa thiên – Huế.
• Bạch đàn liễu: Loại gỗ này có tên khoa học là Eu. Exserta, thích hợp vùng cao miền Bắc VN.
• Bạch đàn chanh: Có tên là Eu. Citriodora, thích hợp với vùng thấp, lá loại bạch đàn này có chứa tinh dầu mùi sả.
• Bạch đàn lá bầu: Tên khoa học là Eu. globules, chúng rất thích hợp vùng cao nguyên.
• Bạch đàn to: Loại bạch đàn này được gọi là Eu. grandis, thích hợp vùng đất phù sa.
• Bạch đàn ướt: Tên khoa học là Eu. saligna, thích hợp vùng cao nguyên Ðà Lạt.
• Bạch đàn Mai đen: Có tên khoa học là Eu. Maidenii, thích hợp vùng cao như Lâm Đồng.

Tìm hiểu đặc điểm cây bạch đàn đỏ

Đây là loại cây đặc biệt có màu đỏ rất đẹp, thân gỗ cứng, thớ vặn. Gỗ bạch đàn đỏ thích hợp dừng làm thuyền, sàn, xây nhà đối với các cây to. Các cây nhỏ có tuổi đời dưới 5 tuổi dùng làm cừ bạch đàn để sử dụng.

1. Đặc điểm sinh học cây bạch đàn đỏ

Bạch đàn đỏ là cây gỗ thường xanh, cao 5-15m, có thể đến 30m, vỏ đo đỏ, có nhựa. Lá ít thơm, ở nhánh non, phiến lá xoan, ở nhánh trưởng thành, phiến thon hẹp cong cong, gốc hơi không cân xứng. Cụm hoa là tán, có khi chuỳ; hoa vàng vàng, nhị nhiều. Quả hình chén dài dài; nở thành 4 mảnh. Mùa hoa tháng 7-10.

Thành phần hóa học trong gỗ cây bạch đàn đỏ: Chứa nhiều cineol, butyric, Aldehyde Valeric,…

2. Phân bố địa lý

Cây nguyên sản ở Australia. Cây được nhâp trồng vào Việt Nam trồng ở Nghệ An (Cầu Cấm), Quảng Ninh (Cửa Ông), và các tỉnh Nam Bộ.

Cây ưa khí hậu nóng, ẩm, đất tính acid, tầng đất sâu, độ phì cao, thoát nước. Trên đất nghèo xấu sinh trưởng rất kém. Cây sinh trưởng nhanh trong 10 – 15 năm đầu, sau chậm dần.

3. Bộ phận dùng, thu hái

Bộ phận dùng của bạch đàn đỏ là lá. Cây bạch đàn đỏ có gốc ở Úc châu, được trồng để lấy gỗ và lấy bóng mát. Có thể thu hái lá quanh năm, dùng tươi hay phơi khô trong râm.

Cây gỗ lớn, nơi nguyên sản có thể cao 20 – 30 m, đường kính 1m. Thân hình trụ thẳng. Vỏ màu xám, dày, nứt dọc sâu, nhiều sơ. Cành non màu đỏ tím.

Lá đơn mọc cách. Phiến lá hình trứng đến ngọn giáo rộng nhọn dài về phía đầu, gốc gần tròn hoặc hình nêm. – Hoa màu trắng vàng, gồm 4 – 12 hoa hợp thành tán ở nách lá. – Quả nang hình trụ hay hình trứng ngược.

Các bộ phận được sử dụng: Gỗ bạch đàn đỏ cứng làm vật liệu và lá dùng làm thuốc và thu hái được quanh năm.

4. Giá trị kinh tế

Gỗ có dác lõi phân biệt, dác màu đỏ nhạt, lõi màu đỏ sẫm, vòng năm không rõ ràng, rộng hẹp không đều, cứng, thớ vặn. Gỗ dùng trong xây dựng, làm cột điện, trụ mỏ, thùng xe, đóng thuyền, ván sàn và đồ dùng thông thường. Gỗ dưới 15 tuổi có thể làm giấy, lá và cành non chứa 0,1% tinh dầu. Vỏ thân có nhiều tanin (20,5%).

5. Giá trị y học

Bạch đàn đỏ vị hơi cay, hơi đắng, tính bình, có mùi thơm; có tác dụng tiêu viêm, kháng sinh, trừ mủ và chống ngứa. Dùng để trị các bệnh:

• Cảm lạnh, cúm, viêm não truyền nhiễm, viêm não B;
• Viêm phần trên đường hô hấp, viêm hầu;
• Viêm khí quản, viêm phổi nang;
• Viêm bể thận cấp và mạn; viêm thận;
• Viêm ruột, bệnh do nấm Candida;
• Sốt rét;
• Bệnh giun chỉ.

Dùng ngoài trị bỏng, viêm mũi, viêm tế bào, viêm vú, cụm nhọt, chốc lở, viêm quầng, mày đay, eczema, nấm tóc, viêm âm đạo do nấm Candida, và sát khuẩn da.

Liều dùng: 10-15g dạng thuốc sắc, Bạch đàn đỏ gây kích thích dạ dày và có thể gây rối loạn cho gan, cần thêm đường để giảm bớt kích thích. Dùng ngoài, nấu nước rửa.

  Công dụng gỗ cây bạch đàn đỏ

1. Đặc điểm sinh thái

Cây bạch đàn là cây gỗ lớn, vỏ mềm, bần bong thành mảng để lộ vỏ thân màu sáng.

Hoa loại cây này mọc ở nách lá. Quả hình chén, bên trong có chưa nhiều hạt nhỏ màu nâu.

Lá cây hình mũi dáo hay hình lưỡi liềm, cuống ngắn và hơi vặn, phiến lá dài và hẹp (ở loài E. exserta) giòn và rộng hơn (ở loài E. camaldulensis), rộng 1–5cm, dài 8–18cm.

Hai mặt lá đều có màu xanh ve ít vàng nhạt, lác đác có nhiều chấm nhỏ màu vàng. Khi soi lá trước ánh sáng thấy rất nhiều túi tiết tinh dầu nhỏ li ti.

Gân cấp hai tỏa ra từ gân giữa và gặp nhau ở mép lá. Khi vò lá có mùi thơm mạnh đặc biệt, mùi dịu hơn ở loài E. camaldulensis. Vị thơm nóng, hơi đắng chát, sau có cảm giác mát và rất dễ chịu.

2. Công dụng của cây bạch đàn đỏ

Mang đến nhiều công dụng to lớn giúp cuộc sống của con người ngày một phát triển. Cây bạch đàn được sử dụng rất nhiều trong xây dựng và các sinh hoạt hằng ngày.

Lá cây bạch đàn cây bạch đàn đỏ

Lá cây bạch đàn có chứa khá nhiều tinh dầu và mang lại hiệu quả với thành phần dược tính cao. Tinh dầu bạch đàn còn có chứa trong một số mỹ phẩm, phẩm màu, thực phẩm hiện nay.

Lá cây bạch đàn thường được dùng để điều trị các bệnh về đường hô hấp. Giảm chất nhầy do viêm đường hô hấp gây ra. Ngoài ra, lá bạch đàn trong dân gian còn điều trị bệnh cảm lạnh hay các triệu chứng về cúm thông thường,

Hoa bạch đàn cây bạch đàn đỏ

Hoa bạch đàn giúp các loài côn trùng có thể phát tán cây giống bạch đàn. Góp phần cho sự tái sinh sản của loài. Nơi cư trú của nhiều loài động thực vật khác nhau. Tạo nên đa dạng về giống loài sinh vật trong rừng. Thêm phần đa dạng màu sắc tại các khu du lịch

Vỏ cây bạch đàn cây bạch đàn đỏ

Vỏ cây bạch được dùng trong các bài thuốc của các thầy lang ngày xưa. Phần vỏ cây cũng chưa dược tính khá cao. Chiết xuất tinh dầu điều trị các bệnh: Hôi nách, trị mụn, trị đau đầu,…

Gỗ bạch đàn cây bạch đàn đỏ

Công dụng lớn nhất của cây bạch đàn nằm ở phần thân. Đặc tính gỗ dẻo dai và bền. Đối với những cây có tuổi chăm sóc ngắn sẽ được dùng làm các cây chống. Còn những cây to có đường kính hơn 0,5m sẽ được dùng làm các vật dụng gỗ, làm đồ mỹ nghệ.

3. Gỗ bạch đàn có tốt không?

Chúng ta cùng tìm hiểu những đặc điểm của loại gỗ bạch đàn này để xem chúng có tốt không nhé!

Ưu điểm của gỗ bạch đàn cây bạch đàn đỏ

• Dát gỗ bạch đàn rộng, màu từ trắng đến hồng nhạt. Tâm gỗ có màu nâu đỏ, thường có sọc sậm màu hơn.
• Vân gỗ bạch đàn sắp xếp không theo trật tự, thường đan cài, tạo nên nhiều hình dạng vân gỗ đẹp mắt, mặt gỗ đều rất đẹp.
• Bạch đàn khá cứng, chắc và nặng.
• Việc ứng dụng gỗ bạch đàn rất dễ dàng, gỗ dễ cắt xẻ bằng cả dụng cụ cầm tay lẫn máy móc.
• Gỗ này bám đinh, bám ốc và dính keo tốt, dễ nhuộm màu, có thể chà nhám và đánh bóng để trở thành thành phẩm tuyệt vời.
• Tâm gỗ bạch đàn tương đối không thấm chất bảo quản nhưng dát gỗ có thể thấm chất này.

Nhược điểm của gỗ bạch đàn cây bạch đàn đỏ

• Tuy nhiên gỗ bạch đàn mau khô, rất có nguy cơ cong vênh và uốn xoắn. Độ co rút và dễ bị biến dạng khi khô.
• Bạch đàn Hoa Kỳ khá cứng, chắc và nặng nên khả năng uốn được bằng hơi nước là thấp.
• Không có khả năng kháng sâu ở tâm gỗ và dễ bị côn trùng tấn công.